ZADZWOŃ 13 43-65-526 LUB ZAREZERWUJ ONLINEZŁÓŻ REZERWACJĘ

Historia Dworu

Krościenko Wyżne figuruje w źródłach jako królewszczyzna. W roku 1589 była ona własnością Tarłów,
a 62 lata póżniej Zofia z Leszczyńskich Pełkowa stała się jej dzierżawcą. To ona w zachodniej części wsi pobudowała piękny, obszerny dwór i stała się jego pierwszą rezydentką.


dwor_dawnyDwór

oranzeriaOranżeria dwoska

Kolejnymi dzierżawcami dworu byli: łowczy Zygmunt Topor Hrynek, po nim jego syn Andrzej z Tęczyna ,następnie Jabłeccy, a w 1745 roku dzierżawę przejął chorąży Józef Stadnicki. Po upływie dwudziestu lat prawa do dzierżawy nabył kasztelan Roch Jabłonowski. On to wraz z żoną Katarzyną z Ossolińskich z biegiem czasu stali się właścicielami całego kompleksu dworskiego.

dwor1Sanie przed dworem od strony werandy

 

Jedną z dat, którą zapisano w kronikach dworu jest 10 listopada 1828 roku. Wówczas właścicielem dworu był Leon Jabłonowski. To jego siostra Zofia z Jabłonowskich Skarbkowa poślubiła w kościele w Korczynie hrabiego Aleksandra Fredrę. Na uroczystość weselną brat udostępnił siostrze komnaty swojego dworu.
Zofia w posagu wniosła hrabiemu majątek ziemski z połową starego zamku w pobliskim Odrzykoniu .Spory i waśnie dwóch nienawidzących się właścicieli tego zamku opisał Aleksander Fredro w Zemście.

Za czasów Jabłonowskich majątek dworu powiększył się i składał się z dwóch oficyn, wozowni, stajni, obory, spichlerza, stodoły ,dwóch gumien, domu kucharza, karczmy i kaplicy, były pastwiska, warzywniki i sady. Urządzono też system wodny z trzema stawami. Od strony Krosna zmierzało się ku dworskiej posiadłości aleją wysadzaną topolami, która kończyła się przed dworem elipsowatym gazonem obsianym trawą, wśród której rosły kwiaty i krzewy. Od wschodniej strony dworu chłód dawały lipy, dęby klony i świerki. Wszystko to przetrwało wiek XIX pod koniec którego wybudowano browar i gorzelnię.

W 1927 roku, cały zespół dworski przeszedł z Jabłonowskich na rzecz Marii ze Skrzyńskich Orpiszewskiej, a 8 marca 1935 roku odziedziczyła go Helena Maria Józefa z Badeńskich Skrzyńska Potocka.

To ona wzniosła w parku kamienną kapliczkę z figurą Najświętszej Marii Panny „ w podzięce za przywrócone na zagranicznej kuracji zdrowie”. Kapliczka przetrwała do obecnych czasów i uświetnia piękny park.

Po czterech latach i sześciu miesiącach od przejęcia dworu przez Marię Józefę, wybuchła druga wojna światowa. Niszczycielskie jej ramię ominęło dwór w Krościenku Wyżnym. Potem nastała ideologia o równości i braterstwie i dwór zaczął niszczeć. W 1964 roku w majątku dworskim zainstalowano kółko rolnicze, pobudowano magazyny i budynki gospodarcze.

Cztery lata póżniej Helena Skrzyńska Potocka opuściła swą rodową posiadłość, na losy której nie miała już wpływu.

W 1974 roku Krośnieńskie Fabryki Mebli wybudowały kolejne magazyny i place składowe, a aleję wysadzaną topolami wyłożyły płytami betonowymi. Cztery lata póżniej nieznani sprawcy wycięli część więźby dachowej znad dworu. Obciążony śniegiem dach spadł na strop i zawalił go. Zespół dworski niszczał w przyśpieszonym tempie i w efekcie komunalizacji przeszedł w 1992 roku na własność Gminy Korczyna.

budynek1

 

Dzisiaj, dzięki obecnym właścicielom Dworu w Krościenku Wyżnym, Podkarpacie może się szczycić posiadaniem odbudowanego Zespołu Dworsko-Parkowego, który jest częścią Międzynarodowego Szlaku Turystycznego „Śladami Aleksandra Fredry”.

225